دو سناریو رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۳
به گزارش رصد کالا، یک اقتصاددان معتقد است: کارشناسان بر این باورند که ما روی بخش نفت نمی توانیم اتکا نماییم و تقریباً دیگر از سال آینده یا اثرات بخش نفت در رشد اقتصادی در حالت خوشبینانه وجود نخواهد داشت و یا در حالت بدبینانه، اگر تحریم های نفتی تشدید شود، حتی اثر آن در رشد اقتصادی منفی خواهد بود.
مریم فکری: آمارهای اعلامی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور نشان میدهد رشد اقتصادی کشور در سه ماه سوم سال۱۴۰۲ به ۵.۱ درصد رسیده است. این آمار نشانگر کاهش تدریجی نرخ رشد اقتصادی در مقایسه با ۶ ماه اول سال است.
نرخ رشد اقتصادی سه ماهه اول سال توسط مرکز آمار ایران ۷.۹ درصد و نرخ رشد اقتصادی سه ماهه دوم سال نیز ۷.۱ درصد اعلام گردید. بنظر می رسد اثر افزایش صادرات نفتی که در اوایل امسال با گشایش های دیپلماتیک رخ داده بود، به تدریج تخلیه شده و روند رشد اقتصادی بصورت نسبی کاهشی شده است.
کارشناسان بر این باورند که ما روی بخش نفت نمی توانیم اتکا نماییم و تقریباً دیگر از سال آینده یا اثرات بخش نفت در رشد اقتصادی در حالت خوشبینانه وجود نخواهد داشت و یا در حالت بدبینانه، اگر تحریم های نفتی تشدید شود، حتی اثر آن در رشد اقتصادی منفی خواهد بود.
اقتصاد ایران وارد فاز منفی رشد اقتصادی شده است؟
وحید شقاقی، اقتصاددان در گفت و گو با خبرگزاری رصد کالا در پاسخ به این پرسش که آیا وارد فاز منفی رشد اقتصادی شده ایم، می گوید: رشد اقتصادی که ما الان دو سال است تجربه می نماییم، دلیلهای خاصی دارد و فقط اتکا به عدد کفایت نمی نماید. ما باید یک تحلیل عمیقی از وضعیت رشد اقتصادی داشته باشیم.
وی می افزاید: اقتصاد ایران در طول دهه گذشته به سبب تحریم ها و دیگر مشکلاتی که در اقتصاد ایران وجود داشت، رشد اقتصادی حدود یک درصد را تجربه نمود و به شدت منقبض شده است.
این اقتصاددان عنوان می کند: مساله دوم، کرونا بود که از سال ۹۸ در کشور ظهور پیدا کرد و نتایج آن این بود که خیلی از کسب وکارها و بخش خدمات کشور کاملا از کار افتاد؛ مثل خدمات گردشگری، حمل و نقل و هتلداری و...
شقاقی ادامه می دهد: مساله سوم، تحریم های بخش نفت بود که بخش نفت کاملا در طول سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۰ منقبض شده بود و ارزش افزوده بخش نفت به شدت کاهش پیدا کرد.
چرا نرخ رشد تکان خورد؟
شقاقی در ادامه می گوید: این در حالی است که وقتی وارد دهه اخیر شدیم، یعنی از سال ۱۴۰۰ به بعد، کرونا تا حدودی جمع شد و عملا اقتصاد ایران و اقتصاد جهان وارد دوران پساکرونا شد. به این ترتیب، خیلی از کسب وکارها باردیگر توانستند به اقتصاد برگردند؛ هم در ایران و هم در کرونا این صورت گرفت که محرک رشد اقتصادی بود.
این اقتصاددان می افزاید: عامل دوم این بود که عملا با آمدن بایدن و شروع جنگ اوکراین و روسیه و استراتژی دموکرات ها، عمدتاً سراغ نهاد چین و همین طور مدیریت جنگ اوکراین و روسیه. همین طور قیمت انرژی هم وقتی بالا رفت، تا حدودی دولت آمریکا کوشش کرد که در عرصه انرژی، معافیت هایی را بدهد. حتی دیدیم که با ونزوئلا توافق کردند و اجازه دادند که صادرات نفت شان تا ۶۰۰ هزار بشکه بتوانند ادامه دهند.
شقاقی عنوان می کند: در عرصه ایران هم ما شاهد بودیم که صادرات نفت باردیگر به روال عادی خود برگشت. من الان که با شما صحبت می کنم، حدود ۱.۵ میلیون بشکه نفت صادر می نماییم. در صورتیکه در دوران گذشته، صادرات نفت در آن تجریم های فشار بزرگ، به زیر ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود. بر این اساس، بخش نفت ما هم باردیگر به سر جای خود برگشت.
وی متذکر می شود: این رشدهایی که شما در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ مشاهده می کنید، به سبب این است که اقتصاد ایران دیگر بیش از این نمی توانست منقبض و کوچک شود. همین طور دوره پساکرونا شروع شده و وضعیت بخش خدمات هم تا حدودی بهتر شده بود. بعد از شدت تحریم های بخش نفت هم کاسته شده است.
دو سناریویی که برای رشد اقتصادی وجود دارد
این اقتصاددان می گوید: اما نکته این جاست که اینگونه رشدها، بادوام و پایدار و مولد نیستند. بطور طبیعی در سالهای بعد اقتصاد ایران به همان روند گذشته برمی گردد.
شقاقی می افزاید: امسال کم کم اثر نفت و بخش خدمات به ویژه خدمات واسطه گری کم رنگ می شود و به شرایط گذشته برمی گردد.
وی با اشاره به دو سناریو برای رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۳، عنوان می کند: در سناریوی خوشبینانه اگر تحریم ها تشدید نشود، رشد اقتصادی ایران تقریباً برای سال آینده در حدود ۲ تا ۲.۵ درصد خواهد بود که یک مقدار کمتر از رشد بلندمدت ۳ تا ۳.۵ درصدی است. دلیل هم این است که متاسفانه در طول دو سه سال اخیر بخش کشاورزی در وضعیت رشد منفی رفته است.
این اقتصاددان ادامه می دهد: این در حالیست که در دهه های گذشته همیشه بخش کشاورزی رشد مثبیت ۳ تا ۴ درصد را داشت، ولی به سبب چالش های آبی و عدم سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، در دو سال قبل رشد بخش کشاورزی به طور متوسط منهای ۴ درصد شده است.
شقاقی متذکر می شود: من احساس می کنم حتی در سناریو خوشبینانه، رشد اقتصادی کمتر از رشد بلندمدت اقتصادایران خواهد بود؛ حدود ۲ تا ۲.۵ درصد. رشد بلندمدت ۵۰ ساله ایران ۳ تا ۳.۵ درصد بوده است.
وی یادآور می شود: در سناریو بدبینانه، اگر تحریم های بخش نفت تشدید شود، احتمال رشدهای منفی برای سال بعد و سالهای بعد وجود دارد. بخش نفت، یک بخش شکننده است و بواسطه تحریم ها و قیمت نفت، بالا و پایین می شود.
این اقتصاددان تاکید می کند: ما روی بخش نفت نمی توانیم اتکا نماییم و تقریباً دیگر از سال آینده یا اثرات بخش نفت در رشد اقتصادی در حالت خوشبینانه وجود نخواهد داشت و یا در حالت بدبینانه، اگر تحریم های نفتی تشدید شود، حتی اثر آن در رشد اقتصادی منفی خواهد بود. این شرایط اقتصاد ایران از حیث رشد اقتصادیست.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب